Skip to main content

พระไตรปิฎกศึกษา : พระสมบัติ นันทิโก


รวมเสียงบรรยายพระไตรปิฎก-คัมภีร์ที่เกี่ยวข้อง เพื่อเข้าใจพุทธวจนให้ถูกต้องไม่หลงทาง ทั้งในแง่ของศัพท์และความหมายเชิงลึกของพุทธธรรมโดยละเอียดโดย.. พระอาจารย์สมบัติ นันทิโก: ต้นฉบับปรับปรุงใหม่ 2564 โดย.. โจโฉ ชมรมผลดี  || ต้นฉบับเดิมจากมูลนิธิรักษ์ธรรม และกลุ่มไตรสิกขา trisikkha.com  หน้าหลัก podcast ฟังครบทุกเรื่องที่ anchor.fm/tripitaka หรือ www.youtube.com/user/MrJozho


   


--------------------------



[*DOWNLOAD]
กดชื่อ-โหลดแยกหมวด
ต้นฉบับที่จัดทำใหม่ ปรับปรุงเสียงหลายขั้นตอน พร้อมแปลงไฟล์ให้เล็กลงมาก แต่ยังคมชัดฟังสบาย จึงจัดเก็บไม่เปลืองเนื้อที่ ใช้เพียง SD card หรือแฟลชไดรฟ์ อันเดียวก็พกพาไว้ฟังได้สะดวก  และรวมหัวข้อไม่แยกย่อยจึงน่าจะเลือกฟังได้ง่ายขึ้น แนะนำใส่ sd card แล้วใส่ในโทรศัพท์อีกที จะสะดวกกว่ามาก เดี๋ยวนี้ขนาด 32 gb ราคาไม่แพง

----------

เรียนธรรมแท้จากคัมภีร์หลักของชาวพุทธ เพื่อเข้าใจพุทธวจนให้ถูกต้องตรงทาง ทั้งแง่คำศัพท์ และความหมายเชิงลึก ที่ต้องทำความเข้าใจให้ครบด้าน จากพระผู้รู้ ผู้แตกฉานพระไตรปิฎก บรรยายด้วยลีลาน้ำเสียงน่าฟัง และเข้าใจง่าย (และรู้จริง เข้าใจจริง)   

ผู้ต้องการพ้นทุกข์ หรือเพื่อประกันไม่ให้หลงทาง กลายเป็นยึดพุทธวจนแบบผิดทาง จนกลายเป็นกล่าวตู่คำสอนพระศาสดา อันเป็นภัยใหญ่  ควรเปิดใจสละเวลาศึกษาให้รอบด้าน  อย่างน้อยคัมภีร์ในสายเถรวาท ถือว่าสืบต่อคำสอนมาครบถ้วนที่สุด   ท่านจะเชื่อพระรุ่นหลังที่แปลบาลียังผิด หรือจะเชื่อพระอสีติมหาสาวก ที่รจนาคัมภีร์ขยายความพุทธธรรมไว้หลายฉบับ ทั้งพระสารีบุตร พระมหากัจจายนะ ฯลฯ   

มติของอรรถกถาจารย์ใช้เป็นองค์ประกอบ ที่จำเป็นควรรู้  และสามารถนำเทียบเคียงทั้งสามปิฎก ถ้าไม่ขัดแย้งกันก็ควรเชื่อถือได้  แต่หากท่านปฏิบัติถูกทางจริง อย่างน้อยให้จิตผู้รู้ตื่น เห็นจิตกายทำงานเป็นอีกสิ่งได้   

และเข้าใจหลักกรรมการเกิดของทุกสรรพสิ่งในข้อ.. วิญญาณเป็นปัจจัยให้เกิดนามรูป จนเห็นชัดว่าทุกสิ่งรอบกายเกิดจากวิบาก หรือเกิดจากจิต (มโน) ได้อย่างไร แม้กระทั่งภูเขา ต้นไม้ สิ่งแวดล้อม  ท่านจะเข้าใจความหมายแฝง ความหมายแท้ของแต่ละประโยคได้ลึกซึ้งขึ้น

และจะมองออกว่า  การใช้สื่อการสอน การใช้ประโยคให้เหมาะสมกับคนต่างจริต วาสนา หรือสอนคนในแต่ละยุคนั้น อาจแฝงด้วยกุศโลบายอย่างแยบยลแค่ไหน   และจะไม่มีทางหลงทางได้เลย เพราะเข้าใจจุดประสงค์แท้จริงของการสอนคนแต่ละกลุ่ม แต่ละยุค ที่ใช้สำนวน วิธีการแตกต่างกันไป

ยกตัวอย่างการเข้าใจพุทธวจนผิดเช่น.. เชื่อว่าพระพุทธเจ้าสอนว่า ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ ทั้งที่พระพุทธเจ้าหมายถึง นิพพาน คือไม่ต้องเกิดอีก จึงไม่มีโรค และตรัสว่าความหมายที่เข้าใจกันนั้น ลัทธิอื่น เดียรถีย์ก็พูดได้ แต่พระองค์หมายถึงลึกซึ้งกว่านั้น  นี่แค่ตัวอย่าง..  มีอีกหลายตอนที่ตรัสไม่กี่ประโยค  แต่ภิกษุก็ยังไม่เข้าใจ ต้องไปถามพระอรหันตสาวกให้อธิบายให้  ซึ่งท่านก็อธิบายได้พิศดารจากประโยคเดียว สู่ธรรมะอันล้ำลึก  และพระพุทธเจ้าก็ตรัสรับรองว่าถูกต้อง ทรงจำนำไปปฏิบัติได้(ทุกครั้ง)   

จะเห็นได้ว่า.. การท่องแค่พุทธวจน ที่แปลมาจากภาษามคธ ซึ่งไม่มีทางจะแปลได้ตรงเป๊ะตามความหมายหรือสำนวนได้อยู๋แล้ว  จึงต้องมีความรู้ ทั้งทฤษฎีและปฏิบัติมากพอด้วย ถึงจะเข้าใจได้จริง  ไม่ใช่นึกว่าแค่ท่องแล้วก็จะบรรลุ หรือสำนักตนเท่านั้นที่ถูกทาง พุทธแท้ 


อันจะเห็นได้ว่าเกิดความเสียหาย และมีมติตีความพุทธธรรมผิดไปจากความเป็นจริงหลายจุดมาก  มากจนไม่น่าเชื่อว่า.. ยังนับถือกันได้   ทั้งที่เจตนาดี แต่ไม่ศึกษาให้รอบคอบ  ก็หลงทางเสียเวลา ร่วมทำลายศาสนาสะสมบาปกรรมติดตัวได้ยากจะถอน  เกิดใหม่ก็จะหลงทางได้ง่ายซ้ำเข้าไปอีก  ช่างเป็นเวรกรรมที่น่าเห็นใจจริง ๆ 

  

Popular posts from this blog

ที่อยู่เรือนจำทั่วประเทศ เพื่อส่งสื่อคุณธรรมบริจาค

สร้างคนด้วยธรรมมีค่าและได้ประโยชน์ ครูบาอาจารย์สอนไว้ว่า  การทำให้คนที่สกปรกได้เนื้อตัวสะอาดนั้นมีค่ายิ่ง กว่าการทำให้คนที่สะอาดอยู่แล้วหอมขึ้น   มาส่งหนังสือดี ๆ  ให้ห้องสมุดเรือนจำทั่วประเทศ เป็นการทำบุญด้านมหาธรรมทาน ที่มีอานิสงส์แรงกล้าอีกด้านหนึ่ง  ที่มีโอกาสก็ควรทำนะครับ รายชื่อที่อยู่เรือนจำทั่วประเทศ ผมรวบรวมมาใหม่ หลังจากเคยจัดทำสื่อธรรมส่งให้ทั่วประเทศมาแล้ว แต่มีตีคืนหลายแห่ง  อันนี้ได้มาใหม่ ก็ไม่แน่ใจว่าถูกทั้งหมดหรือเปล่า แต่ก็น่าจะโอเค   เพราะชื่อสถานที่ หากที่อยู่พลาด แล้วไปรษณีย์ไม่งี่เง่า  เขาก็จะฉลาดพอที่จะส่งให้เองได้   คือคนดี  ๆ  ที่ทำงานโดยตรง เขาก็จะรู้นะว่า  สถานที่นี้มันอยู่ตรงไหน จะเขียนที่อยู่ผิด เขาก็ไปส่งให้ได้ เคยคุยกับคนที่ติดคุกมานาน เขาบอกหนังสือจำเป็นมาก และยังต้องการอีกมาก หากใครอ่านแล้วก็ส่งไปบริจาคกันนะครับ  ในคุกถ้าจัดการดี ๆ  เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมได้เลย เพราะมันไม่ต้องห่วงอนาคต ไม่ต้องคำนึงอดีต  และมีเวลาศึกษาเยอะมากครับ    (เสียดายเวลาแทน...

พุทธธรรม ๔.ปฏิจจสมุปบาท MP3

  พุทธธรรม-ปรับขยาย ฉบับล่าสุดครั้งที่ ๕๕   : สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต) ชีวิตเป็นอย่างไร บทที่ ๔.. "ปฏิจจสมุปบาท"  การที่สิ่งทั้งหลาย อาศัยกันๆ  จึงเกิดมีขึ้น , การเกิดขึ้นพร้อมแห่งธรรมทั้งหลายโดยอาศัยกัน  เป็นหลักธรรมสำคัญ ที่แสดงความเกิดดับแห่งชีวิต และความเกิดดับแห่งทุกข์ของบุคคล  เรียกอีกชื่อว่า.. อิทัปปัจจยตา หรือ ปัจจยาการ "ปฏิจจสมุปบาท"  คือกฎธรรมชาติ หรือหลักความจริงที่มีอยู่โดยธรรมดา  ไม่เกี่ยวกับการอุบัติของพระศาสดาทั้งหลาย เป็นสิ่งที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ และทรงนำมาสั่งสอนแก่หมู่ประชา ผู้ที่รู้แจ้งแทงตลอดในหลักปฏิจจสมุปบาทเท่านั้น  จึงจะพ้นทุกข์ พ้นสังสารวัฎไปได้    อ่านออนไลน์ที่นี่  https://www.watnyanaves.net/th/book_detail/583 (ดาวน์โหลดกดชื่อไฟล์) 402.9M ปฏิจจสมุปบาท Full128K.zip  download 1,006.3M ปฏิจจสมุปบาท Full320K.zip  download 409.6M ปฏิจจสมุปบาท แยกหัวข้อ 128K.zip  download 1,013.0M ปฏิจจสมุปบาท แยกหัวข้อ 320K.zip  *ชื่อไฟล์มี 320K ต่อท้ายคือไฟล์คุณภาพสุงสุดเพื่อเผยแพร่...

กฎแห่งกรรมจากพระไตรปิฎก ธรรมบท (MP3)

เสียงอ่านหนังสือชุด มนุษย์เกิดมาทำไม เล่มที่ 15  ตอน.. อรรถกถาธรรมบทแปลจากพระบาลี เรียบเรียงโดย พระอาจารย์ สุวัฒน์ สุวัฑฒโน (พิทักษ์วงษ์)   อุทยานธรรมวิปัสนามวกเหล็ก  คัมภีร์คาถาธรรมบทนั้นเป็นการศึกษาพุทธวจน พุทธคาถา เพื่อเข้าใจกฎแห่งกรรม ภพชาติ และหลักธรรมสำคัญต่าง ๆ ด้วยเรื่องเล่าประกอบ ผ่านเรื่องราวในชาดกนิทานธรรมบทเกือบสองร้อยเรื่อง ในทีนี้แบ่งเป็น 8 ภาค พร้อมภาคพิเศษในตอนสุดท้าย ซึ่งเกี่ยวข้องกับพุทธประวัติ กฎแห่งกรรม การปฏิบัติธรรม การบรรลุธรรมของสาวกในสมัยพุทธกาล รวมเรื่องราววิถีชีวิตของเหล่าภิกษุ สามเณร ชาวบ้านผู้ครองเรือน และนักบวชนอกศาสนา ทำให้เข้าใจลึกซึ้งขึ้นในคำสอนของพระพุทธองค์ เข้าใจพุทธวจนะ เข้าใจเรื่องราวในพระสุตตันตปิฎก คือพระสูตรทั้งหลาย ซึ่งเกี่ยวโยงไปถึงพระวินัยปิฎก และพระอภิธรรมปิฏกได้ชัดเจน รอบด้านมากยิ่งขึ้น    อ่าน&ดาวน์โหลดหนังสือ (PDF) ทุกเล่มของพระอาจารย์ (กดที่นี่)  ฟังแยกเป็นภาค ฟังออนไลน์ ฟังได้จากหลายแอป ZIP FILES : (ดาวน์โหลดแล้ว ต้องแตกไฟล์ด้วยโปรแกรมก่อน แนะนำ 7zip (ใช้ฟรี คลิก)    สำหรับโทรศัพท์เลือก A...

มุตโตทัย ฉบับสมบูรณ์ mp3

  เสียงอ่าน.. มุตโตทัย ฉบับสมบูรณ์  บันทึกเทศนาธรรมของ.. พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต จัดเป็นฉบับสมบูรณ์ เพราะรวมเนื้อหาไว้ครบทั้งสองชุด  การจัดพิมพ์สมัยแรก พระอาจารย์เส็ง ปุสฺโส  ระบุย้ำไว้ว่า ควรพิมพ์ทั้งสองชุดในชื่อเดียวกันว่า.. "มุตโตทัย"  พร้อมคำอธิบายที่มา ฯ  แต่ปรากฎภายหลังว่า มีการเผยแพร่แต่ชุดแรกเท่านั้น  ||**ชุดที่หนึ่ง บันทึกโดยพระอาจารย์วิริยังค์ สิรินฺธโร  และพระอาจารย์ทองคำ ญาโณภาโส (ฉายาภายหลัง จารุวัณโณ)  ||** ชุดที่สอง บันทึกโดยพระอาจารย์วัน อุตฺตโม และพระอาจารย์ทองคำ ญาโณภาโส (จารุวัณโณ)   ||** ขออนุญาตพิมพ์เผยแผ่ เรียบเรียงใหม่ตามคำแนะนำของพระอาจารย์มั่น โดย.. พระอริยคุณาธาร (เส็ง ปุสฺโส)  "จัดทำโดยเจ้าภาพหลัก" ครอบครัวสินธวัชต์ สัตยาวดี ประกอบวิทย์ บุษรินทร์ เปรี่ยนไทย  ซิ้วกี แซ่โง้ว ร่วมจัดทำโดย.. ศุภกิจ นิมมานนรเทพ รัฐนี เขมะรัตนา สุภาพร เทียมบุญประเสริฐ  บัวสด ชัยเมือง ครอบครัว ทรงพล พนอมรักษ์ เพชรเสถียร นฤพนธ์ จิระพนากุล ครอบครัว​ วิ​ริยา​ ครอบครัว หังสเนตร ครอบครัว คำม่วง ครอบครัว รัตนพิทักษ์ ครอ...

อิทธิปาฏิหาริย์ เทวดา (ป. อ. ปยุตโต) MP3

เสียงอ่านหนังสือ : อิทธิปาฏิหาริย์ เทวดา   ทัศนะของพระพุทธศาสนา ต่อเรื่องเหนือสามัญวิสัย   ธรรมนิพนธ์ในสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตโต)   ต้นฉบับพิมพ์ครั้งที่ ๑๕  มีนาคม ๒๕๕๕ https://www.watnyanaves.net/th/book_detail/553 สำหรับเนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ เรียบเรียงมาจากบทหนึ่งของหนังสือพุทธธรรม โดยเพิ่มภาคผนวกประเด็นเสริม  เพื่อความเข้าใจในเรื่องอำนาจดลบันดาล สิ่งศักดิ์สิทธิ์ อิทธิฤทธิ์ เทพเจ้า ผีสางเทวดา เรื่องเหนือวิสัยของคนทั่วไปจะรู้เห็นได้ว่ามีจริงหรือไม่  ว่าควรปฏิบัติอย่างไรต่อสิ่งเหล่านี้ให้ถูกต้อง ตามหลักการของพระพุทธศาสนา โดยแบ่งเป็นห้าหมวดหลักคือ เรื่องอิทธิปาฏิหาริย์  เรื่องเทวดา  วิธีปฏิบัติต่อสิ่งเหนือสามัญวิสัย  บันทึกพิเศษท้ายบท  และภาคผนวก ประเด็นเสริม    เสียงอ่านทุกเรื่องโปรดใช้เป็นการฟังเพื่อจับภาพรวม หรือทบทวน หากต้องการนำไปอ้างอิง ควรตรวจสอบกับต้นฉบับของทางวัด หรือองค์กรนั้น ๆ อีกครั้ง  เพราะอาจมีการพิมพ์ผิด ออกเสียงผิด อ่านผิด หรือมีการปรับปรุงแก้ไขต้นฉบับให้ถูกต้องยิ่งขึ้นในเวลาต่อม...

จิตคือพุทธะ Mp3

  จิตคือพุทธะ  พระราชวุฒาจารย์ (หลวงปู่ดูลย์ อตุโล)  เรียบเรียงโดย  พระราชวรคุณ (สมศักดิ์ ปณฺฑิโต) จัดทำเพื่อเป็นธรรมทานโดย.. "เอกอนงค์ บรรจงวัฒน์ธนา"   || นิพพานคืออะไร  ชีวิต สัตว์โลก เกิดมาจากอะไร  ตายแล้วทำไมต้องเกิดอีก   จิตนี้คืออะไร  เมื่อเข้าใจได้ตรง จึงเข้าใจธรรมได้ตรงตามจริง   แนะนำให้ฟัง หลวงปู่ฝากไว้ / มรรคปฏิปทา ที่จัดทำไว้ก่อนหน้านี้ประกอบกัน   ||  เสียงอ่านโดย.. อริยคุณ  (โจโฉ)  ชมรมผลดี   :  ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับเจ้าของหนังสือ สำนัก วัด  เพียงเห็นว่ามีประโยชน์ จึงนำมาทำเป็นเสียงอ่านเผยแพร่แจกฟรีเป็นธรรมทานเท่านั้น จะทำต่อไปตราบเท่าที่ยังมีกำลังและปัจจัยพอหล่อเลี้ยงชมรมให้เดินหน้าต่อไป   ** ดาวน์โหลดกดชื่อ  จิตคือพุทธะ.mp3 39.4M จิตคือ พุทธะ 128K.zip  download 98.0M จิตคือ พุทธะ 320K.zip  *คุณภาพสูง 320K สำหรับเผยแพร่ต่อ  ต้องการฟังปกติเลือกขนาดเล็ก (128K)      ** กดดาวน์โหลดที่ชื่อ   :  ห้ามตัดต่อ ดั...

ณ มรณา Mp3 :: ดังตฤณ

เสียงอ่านหนังสือ ณ มรณา (ฉบับปรับปรุงใหม่)  งานเขียนโดย.. ดังตฤณ   รวมบทความเพื่อเข้าใจความจริงของชีวิตที่ทุกคนต้องเจออย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้  เรียนรู้เพื่อจัดการชีวิตและความทุกข์ เพื่อเตรียมพร้อมไว้ก่อนถึงวันจริง  อันจะนำมาซึ่งสุคติเป็นที่พึ่งพิงกันต่อไปได้จริงในวันข้างหน้าอีกยาวไกล หากยังไม่บรรลุธรรม   ||:: การระลึกถึงความตาย เป็นกรรมฐานที่สำคัญ  ดังพุทธพจน์ว่าผู้ระลึกถึงความตายอยู่ทุกลมหายใจ จึงเป็นผู้ไม่ประมาทอย่างแท้จริง  อ่านต้นฉบับหนังสือฟรีที่ http://www.dungtrin.com     ดาวน์โหลดกดชื่อ  Uplevel 158.4M ณ มรณา 128K.zip  download 375.5M ณ มรณา 320k.zip  *คุณภาพสูงสำหรับเผยแพร่ต่อ ต้องการฟังปกติเลือกขนาดเล็ก (128K)  ** กดดาวน์โหลดที่ชื่อ   :  ห้ามตัดต่อ ดัดแปลง แก้ไข   เผยแพร่ต่อได้ไม่ต้องขออนุญาต แต่ต้องเพื่อธรรมทานแจกฟรีเท่านั้น   || นำลง YouTube ห้ามใส่โฆษณาชนิดเป็นวีดีโอเรื่องเด็ดขาด  อนุญาตให้ใส่เฉพาะแบบดิสเพลย์เท่านั้น   สำหรับการดาวน์โหลด :   ก...

บุญ ปีชง ร่างทรง ดวง กรรม

"ทำบุญ" คือทำในสิ่งที่ส่งให้จิตเป็นกุศล และเกิดประโยชน์  " บุญ "  คนส่วนใหญ่นึกถึงแค่การบริจาคเงิน จึงทุ่มทุนซื้อบุญกันอย่างหน้ามืด ซึ่งแค่การวางจิต ( หรือเจตนา ) ต่างกัน    แม้บริจาคเท่ากันก็ได้ผลต่างกันมาก    การให้ทานเป็นบุญระดับต้นเท่านั้น    ทำบุญแต่ละด้านมีผลต่างกัน ถ้าเน้นทำบุญบรรเทากรรม ต้องเข้าใจและทำให้ตรงด้าน    เหมือนต้องรู้ว่าสารแต่ละอย่างมีอะไรเป็นตัวเสริมหรือต้านฤทธิ์ของมัน    สารพัดวิธีงมงายในหนังสือ ทีวี และแม้แต่ในวัด    ที่หลอกคนให้เสียเงิน แก้กรรม แก้ปีชง ฯลฯ ศาสนาพุทธแท้ ปฏิเสธเรื่องปีชง เรื่องดวงดาวนะครับ มีคำพระบอกไว้ว่า   " คนเขลามักคำนวนดวงดาวอยู่ "  และปีอะไรก็ไม่มีผลกับเรา มีแต่ปีไหนกรรมชั่วมันมากกว่ากรรมดีแล้วถึงเวลาให้ผลเท่านั้นเอง   :  สำหรับบางคนอาจไม่หลอกแต่เพราะเชื่อแบบนั้นจริง ๆ     คนทำสมาธิถึงจุดแล้วเห็นผีเห็นกรรมได้จริง แต่ที่เห็นอาจไม่ใช่ของจริงทั้งหมด    ตราบใดไม่เจริญสติถูกทาง จิตไม่สะอาดจริง ยังเห็นจิตเป็นเรา ยังแยกจิตผู้รู...

กรรมด้านวาจา ตอน 2

"บุญเกิดได้ทุกเวลา" ที่ชื่นชมความดีคนอื่นแม้ทำในใจ   เป็นวิบากสะสมในจิต ?(เป็นเมตตาจิต) ส่งให้อนาคต มีโอกาสทำดีได้ง่าย    มีพลังจิตด้านดีสะสมไว้มาก   เดินไปไหนคนเข้าใกล้จะรู้สึกเป็นมิตร   มองเราแต่แง่ดี    ซึ่งคุณอาจเคยเจอใครครั้งแรกแล้วรู้สึกเกลียดหรือรักอย่างไม่มีเหตุผล             มีหลักว่าคนประเภทเดียวกันจะชื่นชมกันการถูกชื่นชมสำหรับบางคนอาจเพราะเลวพอกัน   การถูกรังเกียจอาจเพราะธรรมชาติของคนเลวจะรู้สึกเกลียดคนดีได้ง่าย      หลวงปู่มั่น   ภูริทัตโต   เทศน์ไว้ว่า ..  “ การตำหนิติเตียนผู้อื่น   ถึงเขาจะผิดจริงก็เป็นการก่อกวนจิตใจตนเองให้ขุ่นมัวไปด้วย     ความเดือดร้อนวุ่นวายใจที่คิดตำหนิผู้อื่นจนอยู่ไม่เป็นสุขนั้น   ..   ... นักปราชญ์ถือเป็นความผิดและบาปกรรม   ไม่มีดีเลย      จะเป็นโทษให้ท่านได้สิ่งไม่พึงปรารถนามาทรมานอย่างไม่คาดฝัน ... การกล่าวโทษผู้อื่นโดยขาดการไตร่ตรอง   เป็นการสั่ง...

พุทธธรรม ๒๓ (จบ) บทสรุปแห่งพุทธธรรม.mp3

  "ความสุข" ฉบับประมวลความ  สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)  : บทสรุปสุดท้ายของหนังสือพุทธธรรม ฉบับปรับขยาย เพื่อความเข้าใจจุดหมายแห่งพุทธธรรม และปฏิบัติได้ถูกต้องตรงทางอริยมรรคอย่างแท้จริง  เป็นบทสรุปและขยายความจากบทที่แล้วคือเรื่องความสุขฉบับแบบแผน  พุทธธรรมเป็นการสรุปเนื้อหาจากพระไตรปิฎกและคัมภีร์เกี่ยวข้อง พร้อมคำอธิบาย คำแปล นัยแฝง การนำมาใช้ให้เกิดผลตรงหลักธรรม ฯลฯ  จัดเป็นหมวดหมู่ แจกแจงโดยละเอียด  เนื้อหาจะเป็นเชิงวิชาการค่อนข้างลึก  แต่ถือว่านำมาศึกษาได้ง่ายขึ้นกว่าการค้นคว้าพระไตรปิฎกด้วยตัวเอง โดยจะได้เข้าใจที่มา และความหมายของพุทธวจนอย่างแท้จริง ซึ่งควรได้ศึกษาตั้งแต่บทนำแห่งพุทธธรรม และไล่ตามลำดับบทจะดีที่สุดนะครับ  .. .. .. .. .. .. ..   หนังสือพุทธธรรม มีโอกาสควรอ่านหรือฟังให้จบสักครั้ง  เพราะถึงแม้จะยังไม่เข้าใจ  แต่วิบากแห่งความรู้ ความเพียร ความใส่ใจสนใจธรรม จะเป็นข้อมูลและความคุ้นชิน เป็นวิบากสะสมไว้  เมื่อเกิดใหม่จะจะเป็นแรงหนุนให้เกิดศรัทธาในธรรม  เอื้อต่อการเข้าใจธรรม บรรลุธรรมได้ง่าย...